Είχαμε ρωτήσει τον Φώτη Κουβέλη, τον περασμένο χειμώνα, επί κυβέρνησης Παπαδήμου,αρκετόν καιρό πριν από τις εκλογές της 6^ης Μαίου, σε μια συνέντευξη για το CRASH αν πίστευε ότι σ’ ένα ενδεχόμενο ναυάγιο σχηματισμού μιας κυβέρνησης συνεργασίας ή έλλειψης αυτοδυναμίας ενός κόμματος ή και δυο κομμάτων ύστερα από τις επόμενες εκλογές, ότι θα υπήρχαν δυνάμεις διατεθειμένες να συμπράξουν υπό όρους. Η απάντησή του ήταν σχεδόν προφητική.

«Οι κυβερνήσεις συνεργασίας» είχε πει, « για να είναι βιώσιμες και να πείθουν τους πολίτες προϋποθέτουν προγραμματικές συμφωνίες, πολιτικές συγκλίσεις και συμπτώσεις. Οι προϋποθέσεις αυτές απουσιάζουν. Τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η Ν.Δ., κυρίως η Ν.Δ., που όπως πιστεύει διεκδικεί αυτοδύναμα την κυβέρνηση, θα αρνηθούν μια τέτοια συνεργασία, επιδιώκοντας την πολιτική οριοθέτηση του χώρου τους. Κυβέρνηση συνεργασίας είναι δυνατό να υπάρξει μόνον όταν η ακυβερνησία θα δοκιμάζει και θα απειλεί τον τόπο. Και τότε δυναμικά θα τεθεί το ζήτημα ποιες δυνάμεις θα συμπράξουν και κυρίως με ποιο περιεχόμενο πολιτικού προγράμματος.».

Στη συνέχεια τον είχαμε ρωτήσει αν θεωρούσε πρακτικά αδύνατη μια συνεργασία μεταξύ Δημοκρατικής Αριστεράς – Σύριζα και Κ.Κ.Ε. για τη δημιουργία μιας ισχυρής «πλατφόρμας» του 30% εν όψει των επόμενων εκλογών.

Και σ αυτή την ερώτηση, αν και δεν είχε προβλέψει την πραγματικά πολύ μεγάλη άνοδο του «Σύριζα» - ή κι αν το πρόβλεπε δεν το είχε πει-, η απάντησή του είχε δείξει πολιτικό ο οποίος μπορεί να «βλέπει μπροστά» και να προσπαθεί να αποκωδικοποιεί με σοβαρότητα τα μηνύματα:

«Ο κατακερματισμός των δυνάμεων της αριστεράς – είχε πει- είναι υπαρκτό ζήτημα και αναμφισβήτητα πρέπει να αντιμετωπισθεί. Η αντιμετώπισή του, όμως, δεν μπορεί να γίνεται ερήμην ουσιαστικών και μεγάλων διαφορών, τόσο στο περιεχόμενο της ασκούμενης πολιτικής, όσο και στο στρατηγικό στόχο. Δεν μπορεί να αποτελεί ως μόνο στοιχείο αντιμετώπισης του πολυκερματισμού της αριστεράς η αντιμνημονιακή στάση. Υπάρχουν, για παράδειγμα, δυνάμεις της αριστεράς που εισηγούνται την αναχώρηση της χώρας από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, υπάρχουν δυνάμεις της αριστεράς οι οποίες εισηγούνται την επιστροφή στο περιχαρακωμένο εθνικό κράτος και τη δραχμή.

Η απλουστευτική αντιμνημονιακή στάση δεν αποτελεί από μόνη της στοιχείο που μπορεί να οδηγήσει σε «συνασπισμό εξουσίας της αριστεράς», με δεδομένες τις υπαρκτές και μεγάλες διαφορές και αντιθέσεις για το περιεχόμενο της ασκούμενης πολιτικής και ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση της πολυεπίπεδης κρίσης.»

Αυτό ακριβώς και έγινε . Σύριζα 16,76%. Κ.Κ.Ε. 8,48%. Δημοκρατική Αριστερά 6,1. Σύνολο: 31,5 %. Έδρες 97. Και τελικά, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Ξαναμιλήσαμε στα τέλη Μαίου, ενόψει μιας νέας εκλογικής αναμέτρησης με αρκετά διαφοροποιημένους όρους και με γνωστά τα όσα επακολούθησαν την ανάθεση της δεύτερης διερευνητικής εντολής στον «Σύριζα». Ο Φώτης Κουβέλης ήταν σε μια συνεχή κίνηση. Ανταλλάσσαμε συνεχώς e-mails και τηλεφωνήματα. Ανάμεσα στις ερωτήσεις που του στειλαμε ήταν και μία σχετικά με κάποια πρόσφατη συνέντευξή του, όπου είχε μιλήσει για την «ανεύθυνη Αριστερά που ερωτοτροπεί με την έξοδο από το ευρώ». Υπονοούσε προφανώς τον Σύριζα αλλά τι εννοούσε όταν έλεγε ότι απλώς «ερωτοτροπεί» ; Ότι δεν οδεύει προς την «ολοκλήρωση» ή ότι πρόκειται περί …απλού και ανώδυνου προεκλογικού φλέρτ , σε αντιπαράθεση με τον «σταθερό δεσμό»;

Απάντησε αμέσως :

Η σαφήνεια της πολιτικής θέσης και πρότασης προς την κοινωνία είναι το στοιχείο που καθιστά υπεύθυνη την κάθε πολιτική δύναμη. Η διακύμανση ανάμεσα στην «καταγγελία της δανειακής σύμβασης», της «τριετούς παύσης πληρωμής του χρέους», της «τριετούς αναστολής πληρωμών» και, εσχάτως, της «συνολικής επανεξέτασης του στρατηγικού πλαισίου» δεν συνιστά σαφή και ξεκάθαρη θέση. Δεν πρόκειται περί «απλού και ανώδυνου προεκλογικού φλέρτ» διότι τέτοιες απόψεις- και μάλιστα με τη διακύμανση που προανέφερα- διαμορφώνουν αρνητικό αποτέλεσμα και, ενδεχομένως, συνθήκες για την έξοδο από το ευρώ. Τέτοια πολιτική συμπεριφορά μπορεί βέβαια να αντιστοιχείται με τη δικαιολογημένη οργή και το θυμό των ελλήνων πολιτών που δεινοπαθούν, αλλά δεν αποτελεί στάση πολιτικής ευθύνης απέναντι σε ένα τέτοιο κρίσιμο ζήτημα, όπως είναι η παραμονή της χώρας στο ευρώ και η σταδιακή απαγκίστρωση από τις δεσμεύσεις του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης.

Η επόμενη ερώτηση, μετά τη «μελέτη» της απάντησης ήταν : «Αναφερθήκατε κάπου στον όρο «καρικατούρα δικομματισμού» χωρίς ωστόσο να διευκρινίσετε εάν καταδικάζετε τη γενικότερη έννοια του ισχύοντος όρου του παραδοσιακού «δικομματισμού» . Και επιπλέον, δεν μού είναι απόλυτα ξεκάθαρη η χρησιμοποίηση της λέξης «καρικατούρα» η οποία στην πραγματικότητα αποκαλύπτει κάτι ψεύτικο, μη αληθές, παρεφθαρμένο. Θεωρείτε δηλαδή ότι στην Ελλάδα, όλα αυτά τα χρόνια ΔΕΝ υπήρχε πραγματικός δικομματισμός;» Και ήταν μια ερώτηση που πραγματικά με ενδιέφερε πολύ

« Την καταδίκη του δικομματισμού Ν.Δ και ΠΑ.ΣΟ.Κ. που έφερε τη χώρα και την κοινωνία στη σημερινή κατάντια - είπε- και οδήγησε το 30% του ελληνικού λαού να ζεί κάτω από το όριο της φτώχειας, τη μεσαία τάξη να εξαφανίζεται και την ανεργία να καλπάζει πάνω από το 23%, με τραγικές πρωταγωνίστριες και πρωταγωνιστές τις νέες και τους νέους της χώρας, συστηματικά και έμπρακτα την έχω κάνει, εδώ και πολλά χρόνια. Η δεξιά θα κακοποιήσει την υπόθεση του ευρωπαϊσμού, αλλά θα εισπράξει από τον φόβο απέναντι στην ανεύθυνη Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ, που δεν θέλει - γιατί δεν μπορεί - να κυβερνήσει, θα περιοριστεί να καθίσει στις δάφνες της αντιπολίτευσης. Αυτό είναι το σχέδιο που βολεύει και τους δυο. Η δεξιά θα προβάλλει μόνο το δίλημμα ευρώ ή δραχμή και ο ΣΥΡΙΖΑ μόνο το δίλημμα μνημόνιο – αντιμνημόνιο.

Η αντιπαράθεση με τον «Σύριζα»

Τι απ΄ όλα πιστεύει ο κ. Κουβέλης ότι εννοεί σε σχέση με τη θέση του για το μνημόνιο ο κ. Τσίπρας; Η καταγγελία του μνημονίου, η επαναδιαπραγμάτευση ή η επανεξέταση; Αλλά και τι είναι ρεαλιστικά εφικτό;

Το πραγματικό δίλημμα είναι: σταδιακή απαγκίστρωση και επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου με ευρώ ή καταγγελία μονομερής και δραχμή; Θέλω να είμαι κατηγορηματικός : αν πάμε σε εκλογές με μόνο αυτούς τους δυο πόλους, αν ο πολίτης δεν δει μπροστά του ένα τρίτο πόλο, αριστερό και ευρωπαϊκό, δημοκρατικό και σοσιαλιστικό, βαθειά μεταρρυθμιστικό, η χώρα θα μπει σε μεγαλύτερες περιπέτειες. Την σημαία αυτού του τρίτου πόλου μόνο η ΔΗΜΑΡ μπορεί σήμερα αξιόπιστα να την σηκώσει.

Προχωρώντας προς τις εκλογές, ο πολίτης θέλει αυτή τη φορά καθαρές εξηγήσεις και δεσμεύσεις. Αυτή την φορά θα ακούσει περισσότερο τα προγράμματα και λιγότερο τα συνθήματα. Γιατί και από την εξαιρετικά χρήσιμη εμπειρία των διερευνητικών εντολών έγινε σοφότερος, γνώρισε την κραυγαλέα απόσταση λόγων και έργων. Εμείς λοιπόν δεσμευόμαστε να κινηθούμε σταθερά στις δύο αλληλοσυμπληρούμενες κατευθύνσεις: Μέσα στην Ευρώπη και το ευρώ και σταδιακή απαγκίστρωση από το μνημόνιο.

Θα αξιοποιήσουμε το ευνοϊκότερο κλίμα που υπάρχει στην Ευρώπη και θα διαπραγματευτούμε σκληρά για τα συμφέροντα των εργαζομένων και δεν θα θέσουμε σε κίνδυνο την θέση της χώρας μέσα στην ευρωζώνη.

Σε άμεση προτεραιότητα θα διαπραγματευτούμε για την επιμήκυνση, μέχρι το 2018, του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής για να πάρει ο τόπος μια βαθειά ανάσα. Θα προτάξουμε την κατάργηση της νομοθεσίας για την μείωση των κατώτατων μισθών που συμπαρέσυρε όλες τις αμοιβές προς τα κάτω. Θα προτάξουμε το ζήτημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της μετενέργειας. Θα προτάξουμε την ύπαρξη και εφαρμογή ενός πενταετούς αναπτυξιακού προγράμματος, προκειμένου να υπάρξουν και θέσεις εργασίας.

Πόσες… «αριστερές» υπάρχουν;

Λέγοντας , αρκετές φορές μάλιστα, ότι «αυτή η Αριστερά δεν είναι η δική μας Αριστερά» τι εννοεί; Ποια είναι η δική τους Αριστερά; Και πόσες … «αριστερές» υπάρχουν; Διότι σήμερα ο ψηφοφόρος έχει απέναντί του τουλάχιστον τρεις. (Τέσσερις αν συμπεριλάβουμε και τον ΑΝΤΑΡΣΥΑ)

Η δική μας Αριστερά είναι η Αριστερά της ευθύνης έναντι της χώρας και της κοινωνίας. Με συγκεκριμένο, σαφές και ρεαλιστικό πρόγραμμα για την έξοδο της χώρας από τα αδιέξοδα στα οποία η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ την οδήγησαν. Με την κοινωνία όρθια. Με την πολιτική που υπηρετεί την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρώπη και την αποδεσμεύει από το μνημόνιο και τη δανειακή σύμβαση. Με άμεσα μέτρα. Με μεταρρυθμιστική πολιτική. Με πολιτική που ανατρέπει το φαύλο πολιτικό σύστημα που γέννησε διαφθορά και σαπίλα. Με την πολιτική της διαφάνειας και τον κοινωνικό της έλεγχο.

Μέσα σ΄ όλα βέβαια, δέχτηκε κριτική, έντονη και μερικές φορές πολύ σκληρή, μέχρι και υβριστική όταν στη διαδικασία των διερευνητικών εντολών έδειξε ότι δεν θα ήταν… δυσαρεστημένος αν έπαιρνε έναν έστω και δευτερεύοντα ρόλο σε μια κυβερνητική «πρόταση».

«Μήπως παρουσιαστήκατε λιγότερο μαχητικός και όχι τόσο «κάθετος» απ΄ όσο σας περίμεναν οι πολλοί φίλοι σας ; Αλλά και οι εχθροί σας;» τον ρωτώ.

Απαντά αποφασιστικά αλλά και ελαφρώς πικραμένος:

«Δεν δέχθηκα κριτική. Αυτή θα ήταν καλοδεχούμενη. Υβριστική επίθεση δέχθηκα από ορισμένους και συκοφαντίες, από εκείνους που ενοχλούνται από την πολιτική της Δημοκρατικής Αριστεράς και τη συνέπειά της. Οι πολίτες όμως κρίνουν. Έκανα ό,τι ήταν δυνατό να υπάρξει προοδευτική κυβέρνηση, με συγκεκριμένη επίσης προοδευτική προγραμματική συμφωνία. Δεν ζητήσαμε τίποτα παρά μόνον την ικανοποίηση ότι συμβάλαμε να υπάρξει λύση. Αν θέλαμε «δευτερεύοντα» ή και «πρωτεύοντα» ρόλο θα τον είχαμε. Όχι μόνον τώρα, αλλά και σε άλλες περιόδους. Αρχές και το συμφέρον της κοινωνίας υπηρετήσαμε και οι πολίτες το ξέρουν πολύ καλά, γι’ αυτό και μας αναγνωρίζουν συνέπεια. Τη «μαχητικότητα» των κραυγών και των συνθημάτων την αφήνουμε γι’ άλλους. Εμείς επιλέγουμε σταθερά τη μαχητικότητα της υπεύθυνης και συνεπούς πολιτικής».

Η χώρα δεν μπορεί να μπεί στην περιπέτεια τρίτης εκλογικής αναμέτρησης

Και ποια θα είναι η στάση του σε μια νέα περίοδο «διερευνητικών εντολών» - που θεωρείται αρκετά πιθανή- αν τα αποτελέσματα των εκλογών δεν «βγάλουν» αυτοδύναμη κυβέρνηση; Το έχει σκεφτεί, το έχει συναποφασίσει με τους συνεργάτες και συναγωνιστές του, τώρα που ξέρει πολύ καλύτερα τις συμπεριφορές των άλλων κομμάτων;

Θέλω να το πω καθαρά: η χώρα για να διαπραγματευτεί και να προχωρήσει στη σταδιακή αποδέσμευση από το μνημόνιο και τους επαχθείς όρους του, πρέπει να έχει κυβέρνηση. Και όσο ισχυρότερη βγει η ΔΗΜΑΡ, και ο τρίτος πόλος που συγκροτεί, από την κάλπη, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να σχηματιστεί κυβέρνηση με προοδευτικό προσανατολισμό, ικανή να κρατήσει την χώρα μέσα στην Ευρώπη και να προχωρήσει στη σταδιακή απαγκίστρωση από το μνημόνιο. Και θέλω επίσης να το ξεκαθαρίσω προς πάσα κατεύθυνση ώστε να ξέρουν οι πολίτες τι ψηφίζουν. Σε ό,τι μας αφορά δεν θα επιτρέψουμε να μπει η χώρα σε περιπέτειες με τρίτες κατά σειρά εκλογές. Όσο πιο ισχυρή είναι η ΔΗΜΑΡ τόσο πιο προοδευτική, αποτελεσματική και σταθερή θα είναι η κυβέρνηση.

Μπροστά σ αυτή την κάλπη που «ανοίγει» σε λίγες μέρες, πώς στέκεται; Σκέφτεται το παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον; Πως αισθάνεται απέναντι στην υστεροφημία του; Και κοιτάει –όπως το Μάιο- «στα μάτια» τις εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους σας που τον επιβράβευσαν, πιστεύοντας ότι θα τον ξαναστηρίξουν;

Το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας και των πολιτών σκέφτομαι και δεν ξεχνώ την ένοχη και ανεύθυνη πολιτική του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ που τεμάχισε την κοινωνία και ρήμαξε την πατρίδα μας.