Ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα ξεκινά από την επόμενη χρονιά το Υπουργείο Παιδείας. Οι μαθητές γυμνασίων και λυκείων θα ενημερωθούν ότι από τη νέα περίοδο θα επιστρέφουν τα βιβλία τους στο σχολείο μετά το τέλος της σχολικής χρονιάς. Η εγκύκλιος του υπουργείου που κυκλοφόρησε ήδη ή πρόκειται σύντομα να κυκλοφορήσει, παραγγέλλει στους διευθυντές να ενημερώσουν εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές για την ανάγκη επιστροφής των βιβλίων στα σχολεία.

Με την απόφαση αυτή, το Υπουργείο Παιδείας «υποκύπτει» σε μια επιτακτική ανάγκη αλλά και παίρνει το ρίσκο για μια σημαντική πρόκληση: να διαπιστώσει –και το Υπουργείο και τα σχολεία και εμείς οι πολίτες- εάν έχουμε κάνει τέλος πάντων πέντε βήματα μπροστά. Αν δηλαδή ως δάσκαλοι, γονείς, κοινωνικά άτομα, μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά μας ως υπεύθυνους πολίτες που αναλαμβάνουν μια ευθύνη να ΚΑΝΟΥΝ ΤΟ ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ: Να προσέξουν τα βιβλία τους, την περιουσία της Εθνικής μας παιδείας, την κληρονομιά της εκπαίδευσής μας. Τα οποία ΔΕΝ είναι μιας χρήσης -όπως κανένα βιβλίο άλλωστε- αλλά έχουν αρκετή …ζωή μπροστά τους και πρέπει να συντηρηθούν και να διατηρηθούν γιατί ούτε απλά χαρτιά με τυπωμένα γράμματα είναι, ούτε κουρελόχαρτα, ούτε ρολά χαρτιού υγείας αλλά συγγράμματα, πληρωμένα από το υστέρημα ΟΛΩΝ των πολιτών.

Δεν είναι βέβαια θέμα μόνο των μαθητών και των μαθητριών. Είναι και του ίδιου του βιβλίου και της κατασκευής τους. Μαθαίνοντας γι αυτό το πείραμα , μόλις γύρισα στο σπίτι, έψαξα στη βιβλιοθήκη μου όπου ήξερα ότι φύλαγα αρκετά από τα σχολικά μου βιβλία αλλά και μερικά από τα βιβλία μου του Αμερικάνικου σχολείου όπου είχα φοιτήσει στην τελευταία τάξη του Λυκείου. Ήταν όλα εκεί. Θυμήθηκα ότι στην Αμερική, υποχρέωναν τους μαθητές να επιστρέφουν τα βιβλία και αν ήταν κατεστραμμένα ή φθαρμένα με ευθύνη του μαθητή, οι γονείς τους υποχρεώνονταν να τα πληρώσουν. Λοιπόν: Τα Αμερικάνικα βιβλία που με είχαν αφήσει να κρατήσω ως ενθύμιο, είναι ακόμα σε άψογη κατάσταση, 40 χρόνια μετά. Τα Ελληνικά είναι ημιδιαλυμένα. Συνεπώς, σημαντικό ρόλο στη δυνατότητα διατήρησης και συντήρησης ενός σχολικού βιβλίου, εκτός από τη διάθεση του μαθητή και την επιμέλειά του, είναι και η κατασκευή του.

Κάτι που έχει επίσης ενδιαφέρον είναι ότι τα επιστρεφόμενα βιβλία θα προορίζονται για ανακύκλωση προκειμένου να εξοικονομηθούν χρήματα, τα οποία και θα διατεθούν στις σχολικές επιτροπές. Αλλά και όσα από αυτά είναι σε καλή κατάσταση θα επαναχρησιμοποιηθούν. Για να δούμε λοιπόν, πόσα παιδιά, σε πόσα και ποια σχολεία θα «φιλοτιμηθούν να κρατήσουν τα βιβλία τους σε καλή κατάσταση, να μην τα μετατρέψουν σε σημειωματάρια, να μη σκίσουν σελίδες για να στείλουν σημειωματάκια ή να τις χρησιμοποιήσουν ως πρόχειρα τασάκια, να μην «ζωγραφίσουν» στα εξώφυλλα, να μη γεμίσουν τις σελίδες με …ρητά, γκραφίτι, τηλέφωνα και διευθύνσεις.

Είναι ένα κρίσιμο τεστ. Η Πολιτεία αποφάσισε να πάρει το ρίσκο. Ελπίζω να τη βοηθήσουμε όλοι. Γιατί αν αποτύχουμε, θα έχουμε αποτύχει από κοινού γονείς, δάσκαλοι και πολιτική ηγεσία. Και μετά, δεν θα μας πλένει …ούτε ο Νιαγάρας. Και δεν θα έχουμε κανέναν άλλον να κατηγορούμε για τα χάλια μας , παρά μόνο τον εαυτό μας.